سیاست‌گذاری اشتباه در واردات نهاده‌ها؛ مانعی برای توسعه تولید داخلی و تهدیدی برای امنیت غذایی

به گزارش اطلاع با ما، سیاست‌گذاری اشتباه در واردات نهاده‌ها:  وابستگی بالای تولید روغن خوراکی به واردات دانه‌های روغنی، به‌ویژه سویا، با سیاست‌های نادرست واردات کنجاله تشدید شده است. کاهش واردات دانه‌های روغنی و افزایش سهم کنجاله وارداتی، علاوه بر تضعیف تولید داخلی، به اشتغال‌زایی کشورهای صادرکننده کمک کرده و کیفیت نهاده‌های دامی داخلی را نادیده گرفته است. این سیاست‌گذاری، موجب شکل‌گیری اختلافات قیمتی، ایجاد نابرابری در بازار گوشت و تهدید امنیت غذایی شده است. از دیگر مشکلات، عدم تخصیص ارز مکفی برای واردات نهاده‌های دامی است که در ماه‌های پایانی سال می‌تواند بحران کمبود و افزایش قیمت را تشدید کند. اصلاح سیاست‌ها، شفافیت بیشتر، و توجه به تولید داخلی ضروری به نظر می‌رسد.

تحلیل:

سیاست‌های وارداتی در حوزه دانه‌های روغنی و کنجاله نشان‌دهنده عدم هماهنگی میان اهداف کلان اقتصادی و مدیریت اجرایی در بخش کشاورزی و تولید داخلی است. در این تحلیل، محورهای زیر قابل بررسی است:

وابستگی به واردات و آسیب‌پذیری امنیت غذایی:

وابستگی بیش از 90 درصدی تولید روغن خوراکی به واردات، اقتصاد کشور را در برابر نوسانات بازارهای جهانی و تحریم‌ها آسیب‌پذیر کرده است. کاهش سهم واردات دانه‌های روغنی و جایگزینی آن با کنجاله، ضمن تضعیف تولید داخلی، اشتغال‌زایی در بخش کشاورزی و فرآوری را کاهش می‌دهد.

کیفیت نهاده‌ها و تأثیر بر محصولات نهایی:

کنجاله وارداتی به دلیل عدم انجام آزمایش‌های کیفی (مانند GMO) و هزینه بالاتر، کیفیت پایین‌تری نسبت به تولید داخلی دارد. این مسئله در کیفیت گوشت و محصولات دامی تأثیرگذار است و موجب شکل‌گیری بازارهای غیرشفاف شده که از نبود شناسنامه‌دار بودن محصولات ناشی می‌شود.

تفاوت در سیاست‌های ارزی:

تفاوت در شیوه تخصیص ارز (ترجیحی برای کنجاله و ترکیبی برای دانه‌های روغنی) و معافیت مالیاتی کنجاله، انگیزه برای واردات دانه‌های روغنی را کاهش داده است. این سیاست، به جای تقویت زنجیره تأمین داخلی، هزینه بیشتری را به تولیدکنندگان داخلی تحمیل می‌کند.

پیامدهای اقتصادی و اجتماعی:

افزایش واردات کنجاله و محدود شدن واردات دانه‌های روغنی، زمینه‌ساز رشد نابرابری و افزایش قیمت‌ها در بازار گوشت شده است. این امر نه تنها مصرف‌کنندگان را متضرر می‌کند، بلکه رقابت‌پذیری تولیدکنندگان داخلی را نیز کاهش می‌دهد. همچنین، خطر کاهش انگیزه سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی و تولید داخلی مشهود است.

تهدید کمبود و افزایش قیمت:

گزارش‌ها از تأخیر در تخصیص ارز و نگرانی درباره تأمین نهاده‌ها در ماه‌های پایانی سال، به تشدید کمبود و افزایش قیمت در بازار مواد غذایی منجر خواهد شد. این موضوع امنیت غذایی کشور را در معرض تهدید قرار می‌دهد.

راهکارها:

بازنگری در سیاست‌های ارزی و وارداتی با هدف حمایت از تولید داخلی.
افزایش شفافیت در زنجیره تأمین نهاده‌ها و الزام به شناسنامه‌دار کردن محصولات.
ایجاد توازن در واردات دانه‌های روغنی و کنجاله برای تقویت ظرفیت‌های داخلی.
تخصیص به‌موقع و مکفی ارز به واردات نهاده‌های ضروری برای جلوگیری از کمبود و التهاب بازار.
اتخاذ رویکردهای بلندمدت برای کاهش وابستگی به واردات و افزایش خودکفایی در تولید روغن خوراکی و نهاده‌های دامی.