خداحافظی با ارز نیما!

به گزارش اطلاع با ما ،خداحافظی با ارز نیما:  با اطلاعیه بانک مرکزی از امروز، نرخ نیما از بازار ارز ایران خداحافظی خواهد کرد و صادرکنندگان ارز حاصل از صادرات خود را به نرخ توافقی عرضه می‎کنند. نرخ ارز در بازار توافقی کاملاً شناور می‌شود و در مرحله دوم، کلیه معاملات در بازار ارز کشور به مرکز مبادله ارز و طلا منتقل می‌شود.

این زمینه ملاحظات و نکاتی مهم قابل توجه است:

سياست‎گذار در ایجاد چنین بازاری مبتنی بر آسیب‎های نظام چند نرخی بر بازار و بر اساس این اصل کلی در اقتصاد است که اتخاذ سیاست تثبیت یا تضمین قیمت بستر فساد است، به نشتی‎های مالی گسترده منجر می‎شود و در نهایت مانع از رشد تولید است‌. بنابراین، همه در بازار باید با شرایط برابر رقابت کنند و اگر قرار بر تخصیص یارانه باشد، باید به حلقه نهایی مصرف تعلق گیرد، نه اینکه در قالب ارز ارزان به واردکننده تخصیص یابد؛ چرا که ارز ارزان، موجب کم‎اظهاری و بیش‎اظهاری ارز، افزایش و ایجاد تقاضای کاذب ارز و در کل موجب هدررفت منابع می‎شود. دولت و تیم اقتصادی آن، پیامدهای تورمی اتخاذ چنین تصمیمی را در اقتصاد متوجه است، اما اعتقاد دارد هر گونه تورم و شوک ناشی از چنین تصمیماتی در بازار مقطعی خواهد بود و پس از یک دوره کوتاه، روند افزایش سطح عمومی قیمت‎ها، متوقف و سپس کنترل خواهد شد و تورم تک رقمی می‎شود و در بلندمدت با رشد تولید و اشتغال، منافع بیشتری برای مردم خواهد داشت.

اما آنچه نوشته شد، همه ماجرا نیست و این سکه روی دیگری نیز دارد. تجربه گذشته این را ثابت کرده که نظام تثبیت ارزی اگرچه راهکار اساسی و اولویت‎دار مهار تورم است؛ اما چنانچه با ملاحظات و ملزومات آن اجرا نشود، در بلندمدت به صورت تورم‎های سطح بالا و غیر قابل کنترل در اقتصاد تخلیه می‎شود. سخن این است که بازار توافقی در صورتی به اهداف خود خواهد رسید که اقتدار و حکمرانی ارزی دولت در بازار غیر رسمی (ارز آزاد) احیا شود. وگرنه باید چند صباحی بعد شاهد بازار دیگری با همین سازکار، البته با نام دیگر و در قیمت‎های بالاتر باشیم. دولت بدون کنترل مبادی تولید نقدينگی(کسری بودجه و نظام بانکی) و کنترل بازارهای نامولد نمی‌تواند به اهدافش دست یابد. ضمن اینکه در شرایط ناترازی درآمد و هزینه ارزی در کشور و عدم پاسخ به همه تقاضاهای مشروع در بازار توافقی، اهداف دولت محقق نخواهد شد.
اکنون که دولت تصمیم به مهار تورم از مجرای بازار توافقی گرفته است، باید بداند که چنین بازاری به مثابه حرکت بر روی لبه شمشیر است که بدون اجرای الزامات آن می‎تواند به ضد اهدافش تبدیل شود.