احیای روابط ایران و مراکش در آینده نزدیک؟!

به گزارش اطلاع با ما، احیای روابط ایران و مراکش در آینده: طی ماه‌های اخیر اخبار متعددی در محافل سیاسی و رسانه‌ای مراکش(مغرب) و ایران در زمینه امکان احیای مجدد ‏روابط تهران و رباط مطرح شد. بر اساس این اخبار، جمهوری اسلامی ایران و پادشاهی مراکش در حال انجام ‏بعضی مذاکرات با وساطت کشورهای ثالث (به ویژه عربستان¬سعودی، امارات و عمان) برای حل مسائل فیمابین ‏و احیای روابط هستند.

این امر سبب شد که سخنگوی وزارت خارجه ایران در کنفرانس خبری خود به این ‏اخبار واکنش نشان دهد و اعلام کند که جمهوری اسلامی ایران همیشه از بهبود و گسترش روابط با ‏کشورهای همسایه، منطقه و اسلامی استقبال کرده است. وی همچنین افزود: «تاریخچه روابط ما و مراکش ‏روشن است. ایران هیچگاه پیشگام قطع روابط نبوده است».‏ این اظهارات در حالی که از یک سو وجود مذاکرات را نفی نمی‌کند اما از موضعی بالا تلویحاً بیان می کند که این مراکش است که در صورت تمایل به احیای روابط باید اقدامات و تغییرات لازم را انجام دهد.

با این‌حال جمهوری اسلامی ایران نیز در راستای استمرار سیاست همسایگی، تغییر فضای منطقه‌ای به سمت ‏کاهش تنش میان کشورهای مسلمان و با توجه اهمیت مراکش در معادلات منطقه شمال آفریقا، تمایل دارد روابط خود ‏را با رباط بهبود بخشد. از جانب دیگر مراکش نیز به دنبال این است که از فرصت ‏پیش آمده برای بهبود روابط به منظور حل برخی مسائل فیمابین و رفع اختلافات استفاده کند.

در ‏این راستا بسیاری از تحلیلگران مراکشی بهبود روابط میان تهران و رباط را مرتبط با پرونده‌هایی ادعایی همچون ‏عدم حمایت ایران از جبهه پولیساریو [ادعای مراکش]، عدم تلاش برای ترویج مذهب شیعی در مراکش و عدم ‏دخالت در امور داخلی این کشور دانسته‌اند. علاوه بر این، برخی منابع دیگر همچنین مسائلی همچون ‏احترام به وحدت سرزمینی (به معنای شناسایی حاکمیت مراکش بر صحرا) و همچنین عدم کنشگری ایران در ‏کشورهای ساحل و صحرا را به عنوان پرونده‌های روی میز مطرح کرده‌اند. هرچند به نظر می‌رسد مطرح کردن ‏دو پرونده اخیر به دلیل حساسیت‌های ایران بعید باشد.

با نگاه به تاریخچه روابط میان تهران و رباط می‌توان گفت اتهامات مراکش بر ضد ایران مبنی بر حمایت از ‏پولیساریو و ترویج مذهب تشیع از ابتدا بی‌اساس بودند و مغرب در سال ۲۰۱۸ از این اتهامات به عنوان ‏دستاویزی برای همراهی با عربستان و قطع رابطه با ایران استفاده کرد. از این رو با بهبود روابط میان عربستان ‏سعودی و ایران یکی از مهم‌ترین موانع احیای روابط میان تهران و رباط برطرف شده است و اتهامات بی‌اساس ‏سابق عملا مانعی بر سر این امر نخواهند بود.

با این وجود، هنوز یک مانع مهم دیگر وجود دارد. مراکش از زمان عادی‌سازی با رژیم صهیونیستی در ‏سال ۲۰۱۹ تا کنون همکاری‌های نظامی، امنیتی و اطلاعاتی خود را با این رژیم به شدت گسترش ‏داده و به یک تهدید مهم علیه کشورهای دوست ایران در منطقه شمال آفریقا (به ویژه الجزایر) تبدیل شده است. همچنین ‏رباط در تلاش است حضور خود در قاره آفریقا به ویژه کشورهای مالی و نیجر را در راستای جلوگیری از گسترش روابط ایران با این کشورها افزایش دهد. از این رو، به دلیل مواضع و رویکردهای مراکش به نظر نمی‌رسد حتی احیای ‏روابط با تهران بتواند به بهبود قابل ملاحظه‌ای در سطح روابط ‏دوجانبه منجر شود.