مرغ بومی؛ پدافندی غیرعامل

به گزارش اطلاع با ما ،پدافندی غیرعامل: مهدی خداوردی؛ کارشناس اقتصاد کشاورزی –  پرورش مرغ‌های بومی در ایران قدمتی چند هزار ساله دارد به طوری که ایرانیان حدود ۱۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح، مرغ و خروس‌هایی که منشاء آن از شبه قاره هندوستان بود را نگهداری می‌کردند و پرورش می‌دادند.

تا سال ۱۳۳۲ پرورش مرغ در ایران صرفا جنبه خانگی و روستایی داشت و خانوارهای روستایی با پرورش و نگهداری تعدادی مرغ و خروس علاوه بر تامین گوشت و تخم مرغ مورد نیاز خود، مازاد آن را به بازار مصرف عرصه می‌کردند و بدین ترتیب بخشی از پروتئین مورد نیاز جامعه نیز تامین می‌شد.

در این میان در سال‌های ۱۳۳۰ تا ۱۳۳۲ با ورود نژادهای اصلاح شده مرغ به ایران خزانه ژنتیکی مرغ‌های بومی مورد تهاجم ژن‌های وارداتی قرار گرفت. این مسئله ضمن زمینه سازی صنعتی شدن مرغداری در کشور باعث بروز مشکلات جدید و شیوع بیماری‌هایی که مرغ‌های بومی تا آن زمان تجربه برخورد و ابتلا به آنها را نداشتند را فراهم کرد.

بعد از پیروزی انقلاب اسلامی به منظور مقابله با انقراض مرغ‌های بومی اقدامات بسیار مثبتی انجام شد. نتیجه این اقدامات تا کنون ثبت ۶ نژاد اصلاح شده مرغ بومی دو منظوره شامل مرغ‌ ارومیانا، مرغ پارسه، مرغ ایساتیس، مرغ سپاهان، مرغ کاسپین و مرغ توسیکا است البته همچنان برخی نژادها همچون مرغ مرندی، مرغ لاری و مرغ گردن لخت در معرض خطر انقراض هستند.

حفظ ذخایر پر ارزش ژنتیکی مرغ‌های بومی به عنوان یک پدافند غیر عامل بسیار ضروری است و با تحقیق و توسعه و پشتیبانی از مراکز اصلاح نژاد مرغ بومی امکان کاهش وابستگی به واردات نهاده‌های ژنتیکی فراهم می‌شود. از سوی دیگر انتظارات کم مرغ‌های بومی اصلاح نژاد شده نسبت به جایگاه پرورش و تغذیه و همچنین مقاومت به بیماری، امکان پرورش و نگهداری این پرندگان با هدف تولید گوشت و تخم مرغ فراهم شده است که می‌توان ضمن اشتغال زایی منبع درآمد مناسب برای ساکنین روستایی باشد و باعث تقویت اقتصاد روستا و کاهش نیاز به واردات نهاده‌های دامی گردد.