کسری بودجه و بحران مالی؛ دولت چگونه با تورم مقابله خواهد کرد؟

به گزارش اطلاع با ما کسری بودجه و بحران مالی- اقتصاد ایران با افزایش شدید بدهی‌های دولت به بانک‌ها و بانک مرکزی، رشد نقدینگی و تورم فزاینده روبه‌رو است. دولت برای جبران کسری بودجه به سیستم بانکی متکی شده که باعث افزایش پایه پولی و فشارهای تورمی شده است. صنایع با کمبود نقدینگی و انرژی دست و پنجه نرم می‌کنند که رکود را تشدید کرده است. همچنین، مطالبات معوق بانکی نشان‌دهنده کیفیت پایین دارایی‌های بانک‌ها است. برای کنترل بحران، دولت باید کسری بودجه را مدیریت، نظام بانکی را اصلاح، و فضای کسب‌وکار را بهبود بخشد تا رکود و تورم مهار شود.

وضعیت اقتصادی ایران با توجه به اطلاعات ارائه شده، نمایانگر بحران مالی گسترده‌ای است که با افزایش بدهی‌های دولت، رشد نقدینگی، و تورم فزاینده همراه است. تحلیل این وضعیت نشان می‌دهد که اقتصاد ایران با مشکلات ساختاری متعددی روبه‌رو است:

1. افزایش بدهی‌های دولت و بانک‌ها

– بدهی دولت به بانک‌ها و بانک مرکزی: افزایش سریع بدهی‌های دولت به بانک‌ها و بانک مرکزی نشان می‌دهد که دولت برای تامین کسری بودجه خود به طور مداوم از منابع بانکی استفاده می‌کند. این امر منجر به رشد پایه پولی و نقدینگی شده که تأثیر مستقیم بر تورم دارد.
– بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی: رشد 70 درصدی بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی در یک سال نشان‌دهنده وابستگی شدید بانک‌ها به منابع بانک مرکزی است. این موضوع به دلیل عدم توانایی بانک‌ها در تامین منابع از طریق بازارهای مالی و افزایش مطالبات معوق رخ می‌دهد.

2. رشد نقدینگی و تورم

– نقدینگی و تورم: رشد 26.8 درصدی نقدینگی در یک سال و افزایش روزانه بیش از 5000 میلیارد تومان، فشار قابل توجهی بر اقتصاد وارد می‌کند. این رشد سریع نقدینگی بدون رشد متناسب در تولید و بهره‌وری اقتصادی، باعث افزایش تورم می‌شود و ارزش پول ملی را کاهش می‌دهد.
– رشد سپرده‌های دیداری: افزایش تمایل مردم به نگهداری سپرده‌های دیداری (پول نقد) نشان‌دهنده عدم اطمینان به بازارهای مالی و سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت است. این وضعیت باعث افزایش سرعت گردش پول و در نتیجه تقویت تورم می‌شود.

3. رکود و نیاز به نقدینگی در بخش تولید

– رکود در بخش تولید: صنایع و تولیدات کشور با کمبود نقدینگی مواجه‌اند که باعث کاهش سرمایه‌گذاری و تولید می‌شود. این امر، همراه با کمبود انرژی، فشار بیشتری بر اقتصاد وارد کرده و رکود را تشدید می‌کند. افزایش قیمت انرژی، اگرچه می‌تواند به سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های انرژی کمک کند، اما به‌طور مستقیم هزینه‌های تولید را افزایش داده و تورم را تقویت می‌کند.

4. نظام بانکی و مطالبات معوق

– مطالبات معوق و کیفیت پایین دارایی‌های بانک‌ها: سهم 10 درصدی مطالبات معوق از کل تسهیلات بانکی نشان‌دهنده کیفیت پایین دارایی‌های بانک‌ها است. این امر بانک‌ها را به سمت وابستگی بیشتر به بانک مرکزی سوق داده و قدرت آنها را در تسهیلات‌دهی کاهش داده است. همچنین، سهم بالای مرابحه (39.3 درصد) در تسهیلات بانکی نشان از تمرکز بانک‌ها بر روش‌های کم‌ریسک‌تر دارد.

5. راهکارها و سیاست‌های پیشنهادی

– کنترل کسری بودجه: دولت باید با اصلاح ساختار بودجه و کاهش هزینه‌های غیرضروری، به ویژه در بخش‌های غیرمولد، تلاش کند تا وابستگی به منابع بانکی را کاهش دهد. اصلاح نظام مالیاتی و افزایش درآمدهای پایدار می‌تواند به کاهش کسری بودجه کمک کند.
– اصلاح نظام بانکی: نظام بانکی نیازمند اصلاحات عمیق است تا بتواند با بهبود کیفیت دارایی‌ها، مطالبات معوق را کاهش داده و منابع خود را به سمت تولید هدایت کند.
– بهبود فضای کسب‌وکار و کاهش تحریم‌ها: برای رفع رکود و افزایش تولید، بهبود فضای کسب‌وکار و کاهش تحریم‌ها ضروری است. جذب سرمایه‌گذاری خارجی و انتقال فناوری می‌تواند به بهبود زیرساخت‌های تولیدی و انرژی کمک کند.
– مدیریت نقدینگی: بانک مرکزی باید سیاست‌های پولی مناسبی را برای مدیریت نقدینگی اتخاذ کند، از جمله کنترل تورم از طریق ابزارهای سیاستی مانند نرخ بهره و کنترل اعتبارات.

کسری بودجه و بحران مالی:

اقتصاد ایران در حال حاضر با بحران مالی پیچیده‌ای روبه‌رو است که نیاز به اصلاحات ساختاری و سیاست‌های مناسب دارد. در غیر این صورت، افزایش بدهی‌های دولت، رشد نقدینگی و تورم، و رکود بخش تولید می‌تواند به بحران‌های اقتصادی عمیق‌تری منجر شود. راهکارهای پیشنهادی نیازمند تعهد و همکاری دولت، بانک مرکزی و بخش خصوصی است تا بتوان بر چالش‌های فعلی فائق آمد.