پرونده‌ ای برای تعامل با ونزوئلا

به گزارش اطلاع با ما، پرونده‌ ای برای تعامل با ونزوئلا :وضعیت ونزوئلا در میان پیچیده‌ترین چالش‌های سیاست خارجه دولت جدید آمریکا قرار دارد. در طول ۱۲ سال گذشته، ونزوئلا از یک دموکراسی متزلزل به یک رژیم اقتدارگرای تثبیت‌شده تبدیل شده است که یکی از شدیدترین فروپاشی‌های اقتصادی و بحران‌های مهاجرت در تاریخ مدرن را تجربه می‌کند. در سال‌های اخیر، این مشکلات به طور فزاینده‌ای بر ایالات متحده اثر گذاشته است. در پنج سال گذشته، مقامات آمریکایی بیش از ۹۰۰ هزار ونزوئلایی را شناسایی کرده‌اند که تلاش می‌کردند از مرزهای جنوبی عبور کنند.

بسیاری انتظار دارند که ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ به معنای بازگشت رویکرد فشار حداکثری علیه ونزوئلا خواهد بود که در دوره نخست او طراحی شده بودند؛ وقتی که واشنگتن تحریم‌های مالی و نفتی جامعی را اعمال کرد، از یک قیام نظامی {در ونزوئلا} حمایت کرد و حتی احتمال اقدام مستقیم نظامی نیز مطرح شد. سناتور مارکو روبیو، نامزد انتخابی ترامپ برای وزارت امور خارجه، در یک گردهمایی در فلوریدا بیان کرد که در دولت جدید، “ما موضعی کاملاً متفاوت و بسیار سختگیرانه‌تر و واضح‌تر نه فقط نسبت به ونزوئلا، بلکه کوبا و نیکاراگوئه اتخاذ خواهیم کرد.”

اما بازگشت به راهبرد شکست خوردۀ فشار حداکثری توسط دولت جدید اشتباه بزرگی خواهد بود. تحریم‌ها در تغییر رژیم به ندرت اثرگذار هستند و ونزوئلا از این قاعده مستثنی نیست. تحریم‌های آمریکا به جای تزلزل مادورو، به او کمک کردند تا کنترل خود را تحکیم بخشد و عدم توازن قدرت میان دولت و جامعه مدنی ضعیف و فقیرشده را افزایش دهد. بیش از هفت میلیون ونزوئلایی از سال ۲۰۱۴ از کشور مهاجرت کرده‌اند و افزودن بر فشارها می‌تواند وضعیت زندگی آنهایی که باقی‌مانده‌اند را بدتر کند.

ایالات متحده باید به محکوم‌کردن دولت اقتدارگرای مادورو به خاطر نقض حقوق بشر و برچیدن نهادهای دموکراتیک ادامه دهد. اما ترامپ و دولتش باید راهبرد تعامل هدفمند با مقامات ونزوئلا را به کار ببرند. چنین راهبردی حفظ یا تقویت روابط اقتصادی و دیپلماتیک میان ایالات متحده و ونزوئلا را اولویت قرار می‎دهد – نوعی از ارتباط که می‌تواند به ذینفعانی که متعهد به انتقال دموکراتیک هستند قدرت ببخشد.

در ۲۰۲۲، دولت بایدن مجدداً ارتباطاتی را با دولت مادورو برقرار کرد که هدفش توافق دوجانبه‌ای بود تا تدریجاً تحریم‌ها را کاهش دهد و {مادورو را} برای تجدید مذاکرات با اپوزیسیون تشویق کند. در نوامبر همان سال، خزانه‌داری آمریکا مجوزی را به شورون –تنها شرکت نفتی آمریکا که در ونزوئلا ظرفیت تولید دارد- داد تا نفت ونزوئلا را به ایالات متحده صادر کند. این با از سرگیری گفتگوها میان دولت مادورو و اپوزیسیون مصادف شده بود.

سیاست خارجی واقع‌گرایانه در قبال ونزوئلا باید با پذیرش این نکته آغاز شود که واشنگتن حوزۀ اثر محدودی بر پویایی‌های سیاسی در کشورهای اقتدارگرا دارد. در جهانی که ۷۱٪ مردمش تحت رژیم‌های استبدادی زندگی می‌کنند؛ هدف‌قراردادن گزینشی کشورهایی –همچون کوبا و ونزوئلا- برای تغییر رژیم نه تنها بیهوده بلکه خطرناک است. جداکردن رژیم‌های خاص خطر اتحاد میان آنها و تضعیف صلاحیت اخلاقی آمریکا را در پی دارد و تأییدی بر این ادعای اقتدارگرایان می‌شود که واشنگتن در امور داخلی دیگر کشورها دخالت می‌کند.

اگر دولت ترامپ سیاست تعامل محدود را در پیش بگیرد، این به‌نوعی پذیرش واقعیت خواهد بود. سیاست‌های تنبیهی ممکن است برای سیاست‌گذاران جذاب باشند، اما معمولاً رژیم‌ها را در گوشه‌ای قرار می‌دهند و تغییر رفتار را غیرممکن می‌کنند. حکومتی که رهبرانش از تعقیب قضایی آمریکا هراس دارند، برای باقی ماندن در قدرت به هر کاری، از جمله تقلب در انتخابات، متوسل می‌شوند. در مقابل، تعامل استراتژیک می‌تواند تغییرات مثبت را تشویق کرده و بازیگران محلی حامی راه‌حل‌های مذاکره‌ای را تقویت کند. طبق تحقیقات «لویتسکی و وی»، کشورهایی که روابط اقتصادی، اجتماعی و نهادی با غرب دارند، بیشتر به سمت دموکراسی حرکت می‌کنند تا کشورهایی که صرفاً تحت فشار تنبیهی قرار گرفته‌اند.