مولفه‌های هویت ملی؛ مهم‌ترین سرمایه اثبات مدنی و فرهنگی در کشور
به گزارش اطلاع با ما به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، سید مجید امامی، دبیر شورای فرهنگ عمومی در برنامه تهران ۲۰، در رابطه با توجه به فرهنگ و ارزش‌های فرهنگی و چگونگی تغییر پیدا کردن علاقه مردم به شاخص‌هایی مثل کشور، دین داری، انقلاب اسلامی در طول این دو دهه بیان کرد: این مربوط به بند اول آئین نامه شورای فرهنگ عمومی کشور و آئین نامه شورای فرهنگ عمومی استان هاست که رصد دقیق تغییرات فرهنگی – هویتی در کشور یا استان است. طبعاً وقتی از فرهنگ صحبت می‌کنیم یک پایه ثابت و یک بُعد پویا و در حال تغییر دارد که هیچ کدام از آن‌ها به طور مطلق، خوب یا مطلوب و یا در مقابل، به طور مطلق بد یا نامطلوب نیستند. زیرا باور‌های یک جامعه و فرهنگ سرمایه هستند، اما می‌توانند دستخوش تغییر قرار بگیرند و از طرفی، هر تغییر و امر جدیدی هم، همیشه خوب نیست و می‌تواند بنیاد‌ها را تخریب کند.
دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور تصریح کرد: مرکز رصد فرهنگ کشور به عنوان یکی از اصلی‌ترین ارکان‌های نظام فرهنگی کشور باید پاسخ این پرسش را دهد و در سال‌های گذشته، چشم رصدگر رصدخانه فرهنگی کشور به صورت جسته گریخته فعالیت داشته است و در دوره مهندس واعظی به عنوان دبیر اسبق شورای فرهنگ عمومی کشور تلاش شد این رصد و سنجش وضعیت فرهنگی دقیق شده تا ورود و خروج ما به فرهنگ عمومی کشور عالمانه‌تر و تیزبینانه‌تر شود و البته بیش از ۴-۳ سال است که به طور رسمی، مرکز رصد فرهنگی کشور به ساختار مجموعه فرهنگی کشور و شورای فرهنگ عمومی و پژوهشگاه وزارت ارشاد اضافه شده است و مردم می‌توانند به سامانه و تارنمای آن مراجعه کنند. البته باید مقداری به روزتر و دقیق‌تر باشد. ولی همه داده‌های کمّی، کیفی، ثبتی و غیرثبتی، میدانی، موردی و مقطعی و نظرسنجی که در کشور تولید می‌شوند در آن جا وجود دارند. مثلاً دین داری ایرانی‌ها در طول پنج دهه گذشته، فردی‌تر و مناسکی‌تر و عاطفی‌تر شده است که این‌ها می‌توانند با یکدیگر تعارض هم داشته باشند.
امامی گفت: این تغییرات و ترند یا روند‌ها را می‌توانیم با چشم رصد فرهنگی در شورای فرهنگ عمومی کشور ببینیم و نکته و سوال مهم این است که اساساً مواجهه یا درمانی که احیاناً برای بعضی از تغییرات نسبت به آن پایه‌های ثابت و هویتی پیشنهاد می‌شوند چیست و چگونه باید به استقبال تغییر رفت؟ چون ما هیچ زمانی درب خانه مان را به روی تغییر نمی‌بندیم و نمی‌توان هم، بست. در نتیجه، این مواجهه باید عالمانه و با نوآوری فرهنگی باشد.
او ادامه داد: ما تقریباً می‌توانیم بگوییم مولفه‌های هویت ملی مان مهم‌ترین سرمایه اثبات مدنی، هویتی و فرهنگی ماست. تدین و توحید ما، عشق به سرزمین، محبت به اولیای دین، میل و تمایل، زبان فارسی و تعلق به یک تاریخ مشترک و هر آن چه که ما ایرانی‌ها را شکل داده اند پایه‌های ثابت هویت ما هستند که زبان فارسی از مهم‌ترین و عمیق‌ترین وجدی‌ترین پایه‌های زندگی ما ایرانی هاست و کاری در زمان دبیری شورای فرهنگ عمومی مهندس واعظی صورت گرفته که کم نظیر است و ما هنوز روی آن کار می‌کنیم و آن بیانیه راهبردی تحت عنوان مولفه‌های هویت ملی ایرانی هاست که در آن جا، ۷ مولفه‌ی هویت ملی در ایران را تبیین و ترسیم کرده است و اگر می‌خواهیم به استقبال تغییرات برویم باید متناسب با این بیانیه باشد.
امامی آفرود: پایه‌های ثابت، ثابت و تغییرناپذیر هستند. اما متغیر‌هایی می‌آیند تا شکل و شمایل و روایت آن‌ها را تغییر دهند. مثلاً اگرچه یکتاپرستی، تدین و اعتقادات ایرانی‌ها در گروه‌های مختلف جا به جا می‌شوند، اما اگر پایه ثابت از ما گرفته شود دیگر ما نیستیم.
دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور گفت: برخی از دستگاه‌ها و نهاد‌ها یک پیمایش سالانه برای مولفه‌های هویتی دارند که در شورا مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد، ولی کمترین میزان تغییرات را در پایه‌های ثابت و عمیق داریم. هرچند که وقتی به پایه یا مولفه زبان فارسی می‌رسیم، می‌بینیم تغییرات جدی داشته ایم. مثلاً شمایل تدین و دینداری ایرانی‌ها تغییر کرده است، اما اعتقادات اساسی تغییرات اندکی داشته اند و در این میان، حجاب نداشتن برخی از خانم‌ها یا نماز نخواندن بعضی از جوانان در حوزه شریعت و سبک زندگی است.
مثلاً وقتی می‌گویند اعتقادات و تدین ایرانی‌ها چه تغییراتی داشته است؟ ایرانی‌ها به میزانی که تحصیلات داشته اند سکولارتر شده اند و به اندازه‌ای که در کلان‌شهر‌ها حضور پیدا کنند وجوه سکولار دینداری شان بیشتر می‌شود. یعنی تفکیک بین امر عرفی از قدسی.
او افزود: اگر وجوه متغیر مصرف فرهنگی ایرانی‌ها را بررسی کنیم، خیلی بیشتر می‌توانیم به افکار عمومی و آن چه که الان متن زندگی مردم است ورود پیدا کنیم. مثلاً از ۱۰ کاراکتر کارتونی که کودک و نوجوان ایرانی علاقه دارد، ۹ یا حتی ۱۰ مورد ایرانی نیستند. بنابراین، در ۸-۷ سال گذشته، یک حرکت بزرگ ملی در حال انجام است تا بتوانیم شخصیت‌های مطلوب یا بهتر بگوییم شخصیت‌های کارتونی کودک و نوجوان را به سمت شخصیت‌هایی ببریم که روایت، اسطوره، تاریخ و فرهنگ ایرانی دارند.
در ادامه، منصور واعظی، دبیر اسبق شورای فرهنگ عمومی کشور در خصوص مسئله فرهنگ عمومی کشور در دوره دبیری و فعالیت خود و اقدامات انجام شده بیان کرد: موضوع فرهنگ عمومی بسیار مهم است و شاید در مجموعه مباحثی که در کشورمان داریم موضوعی مهم‌تر از موضوع فرهنگ به ویژه فرهنگ عمومی نداریم و نگاه ما به این موضوع هم مهندسی است و آن چیزی که در دوره فعالیت بنده از اهمیت زیادی برخوردار بود این که بتوانیم فهم درستی از فرهنگ عمومی داشته باشیم. چون ارزیابی و اعلام نظر در حوزه فرهنگ عمومی حتی توسط افراد متخصص در این حوزه عالمانه نیست. به همین دلیل، تلاش کردیم بتوانیم به یک ارزیابی عالمانه و درستی از فرهنگ عمومی جامعه برسیم و به همین دلیل، توانستیم یک مدلی را طراحی کنیم که شاید این مدل، تا آن زمان و تاکنون عالمانه‌ترین مدلی است که می‌تواند وضعیت فرهنگ عمومی را هم در ارتباط با آحاد جامعه و خانواده‌ها و هم در ارتباط با سازمان‌ها مورد ارزیابی قرار دهد. زیرا این مسئله فقط شامل مسائل جامعه نیست و خانواده و رفتار سازمانی را هم دربر می‌گیرد. در نتیجه، باید بتوانیم تصویر درست و روشن و عالمانه‌ای از ضعف و قوت‌های جامعه داشته باشیم چراکه اگر این طور نباشد نمی‌توانیم مدیریت صحیحی داشته باشیم و برنامه ریزی کنیم.
او با اشاره به مهم‌ترین نقاط ضعف و قوت گفت: در رابطه با فرهنگ عمومی می‌توانیم بر اساس یک مدل و دستگاه روشن سنجشی صحبت کنیم چراکه شاخص‌ها صفر و یکی نبوده اند. مثلاً اگر میزان مطالعه در جامعه یکی از شاخص‌های مهم باشد، این مسئله می‌تواند متناسب با شرایط اجتماعی و اقتصادی آن باشد و به همین دلیل، می‌توان روی شاخص‌های فرهنگ عمومی این طور بیان کرد که عبادات، علاقه مردم به انقلاب، ایثارگری و… چگونه تغییر کرده اند؟
واعظی تصریح کرد: موضوع فرهنگ عمومی یک بخش ثابت و ماندگار دارد که مولفه‌های هویت ایرانی است. همین‌طور که خیلی از کشور‌ها دارای یک سری مولفه‌های هویتی هستند و یکی از آن‌ها خداپرستی است؛ به طوری که در ۴ مقطع اصلی تاریخی یعنی قبل از اسلام، دوره اسلامی، بعد از صفویه و تشیع و دوره انقلاب اسلامی مولفه‌های هویت ایرانی احصا شد که اولین، خداپرستی و یکتاپرستی بود تا جایی که در هیچ یک از مقاطع تاریخی ایرانی‌ها بت پرست نبوده اند و نکته بسیار مهمی برای یک کشور است و این تفاوت ما با سایر قومیت هاست. زیرا ایرانیان همواره خداپرست بوده اند و همچنان خداپرست هستند. یعنی فردی که بدحجاب است خداپرست هم هست و در خداپرستی آن‌ها تردیدی وجود ندارد. مثلاً برخی از افراد تکالیف دینی خود را انجام نمی‌دهند، اما خداپرست هستند.
خداپرستی، عدالت طلبی، انتظار، تاریخ و جغرافیای ایران، زبان فارسی، مودت اولیای دین از جمله این مولفه‌های هویت ایرانی هستند.
او ادامه داد: فرض کنید ما بخواهیم درمورد وضعیت پوشش و آرایش افراد متعدد صحبت کنیم که پژوهش‌ها و سنجش‌هایی در این خصوص در زمان فعالیت بنده در شورا انجام شد و می‌توانم به طور قطعی به شما بگویم که فاصله بین سال ۹۷-۹۲ بیانگر این بود افرادی که در تهران تردد می‌کنند حدود شرعی کمتری را در پوشش و آرایش خود رعایت می‌کنند.
دبیر اسبق شورای فرهنگ عمومی کشور افزود: اساساً با تشکیل شورای فرهنگ عمومی در سال ۶۴ با نظر رهبری، وظایفی برای آن پیش بینی شد که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱. بررسی وضعیت فرهنگی و عمومی سایر کشور‌ها و تعامل و ارتباطی که بین فرهنگ ما و آن‌ها وجود دارد.
۲. بررسی وضعیت فرهنگ عمومی کشور و چالش‌های موجود و مباحث
۳. چگونگی همکاری و همیاری بین ساختار‌ها و سازمان‌های مختلف فعال در حوزه فرهنگ
۴. چگونگی تعامل شورای فرهنگ عمومی کشور با اتفاق‌ها و رویداد‌های غیرفرهنگی، چون اقتصادی و سیاسی و تأثیر آن‌ها روی مسائل فرهنگی و استفاده از آن‌ها در ارتقاء فرهنگ عمومی
- نظرات ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
- نظراتی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- نظراتی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.
ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : 0