معلمان؛ افسران پیشرفت یا قربانیان بی‌توجهی؟ نگاهی به جایگاه، چالش‌ها و آینده نظام تعلیم و تربیت ایران

به گزارش اطلاع با ما، معلمان؛ افسران پیشرفت یا قربانیان: نقش معلم در تربیت نسل آینده و پیشرفت جامعه، اساسی و بی‌بدیل است. معلمان همچون انبیای هدایتگر، نه‌تنها مسئول آموزش علمی بلکه متولیان رشد اخلاقی و تربیتی جامعه‌اند. با این حال، در سال‌های اخیر، مشکلات معیشتی، ضعف حمایت‌های نهادی، و کاهش منزلت اجتماعی معلمان، بر انگیزه و کارآمدی آنان تأثیر منفی گذاشته است.

اجرای ناقص سند تحول بنیادین، عدم تناسب حقوق معلمان با تورم، بی‌توجهی به خواسته‌های آن‌ها، و نبود فرهنگ‌سازی مناسب در رسانه‌ها از جمله چالش‌های جدی است. این شرایط به‌ویژه در دوران کرونا و پساکرونا، با بار اضافی تدریس مجازی و هزینه‌های جانبی، فشار بیشتری بر معلمان وارد کرده است.

برای بازگرداندن شأن و منزلت معلمان، نیازمند اقداماتی فوری هستیم:

1. اصلاح معیشتی و حمایت مالی: بازنگری در حقوق معلمان و ارائه بسته‌های حمایتی مشابه سایر کارمندان دولتی.

2. اجرای کامل سند تحول بنیادین: اولویت دادن به ارتقای جایگاه اجتماعی و علمی معلمان.

3. فرهنگ‌سازی در رسانه‌ها: ترویج احترام و اکرام به معلمان و معرفی نقش حیاتی آن‌ها در توسعه کشور.

4. تقویت ساختار حمایتی: ایجاد قوانین و سازوکارهایی برای مقابله با هتک حرمت معلمان در مدارس و فضای مجازی.

اگر معلمان همچنان بدون حمایت و با بار مضاعف مشکلات ادامه دهند، آینده نظام آموزشی با چالش‌های جدی‌تری روبه‌رو خواهد شد. از مسئولان انتظار می‌رود تا پیش از وقوع آسیب‌های بیشتر، به این مشکلات رسیدگی کنند.

تحلیل: چالش‌های معلمان و ضرورت تغییر نگاه به نظام آموزشی

۱. جایگاه و اهمیت معلم در جامعه:

معلمان به‌عنوان ستون‌های اصلی نظام آموزشی و افسران پیشرفت، نقشی کلیدی در تربیت نسل‌های آینده و هدایت جامعه به سمت توسعه دارند. در دین اسلام و فرهنگ ایرانی نیز، جایگاه معلم با عبارات ارزشمندی مانند “افسران سپاه پیشرفت” توصیف شده است. با این حال، در شرایط فعلی، این جایگاه به دلایل مختلف در حال تضعیف است.

—

۲. مشکلات معیشتی و کاهش انگیزه:

معلمان، برخلاف مسئولیت‌های سنگین خود، از حقوق و مزایای کافی برخوردار نیستند. تورم و افزایش هزینه‌های زندگی، شرایط را برای آنان دشوارتر کرده است. عدم تناسب حقوق معلمان با حداقل نیازهای معیشتی، همراه با نبود حمایت‌های جانبی مانند بسته‌های رفاهی، انگیزه آن‌ها را برای انجام وظایف خود کاهش داده است.
درحالی‌که برخی کارمندان دولتی از تسهیلات ویژه برخوردارند، معلمان گاهی مجبور به خرید قسطی اقلام ضروری مانند حبوبات می‌شوند. این شرایط نه‌تنها منزلت اجتماعی معلم را کاهش می‌دهد بلکه مستقیماً بر کیفیت آموزشی تأثیر منفی می‌گذارد.

—

۳. عدم حمایت نهادی و فرهنگی:

در سطح نهادی، اجرای ناقص سند تحول بنیادین آموزش و پرورش نشان‌دهنده عدم توجه کافی به مطالبات معلمان است. این سند که هدفش ارتقای جایگاه اجتماعی معلمان و بهبود نظام تعلیم و تربیت است، به دلیل کمبود بودجه و سیاست‌گذاری‌های ناقص به نتیجه مطلوب نرسیده است.
در بُعد فرهنگی نیز، رسانه‌ها و نهادهای اجتماعی نقش خود را در بازسازی تصویر معلم و تقویت احترام به این قشر به‌درستی ایفا نکرده‌اند. انتشار کلیپ‌های توهین‌آمیز در فضای مجازی و بی‌توجهی به این هتک حرمت‌ها از سوی مسئولان، شکاف میان جامعه و معلمان را عمیق‌تر کرده است.

—

۴. چالش‌های ساختاری در نظام آموزشی:

تمرکز بر ارتقای دانش و مهارت معلمان بدون تأمین زیرساخت‌های لازم، مانند امکانات آموزشی و حمایتی، نتیجه‌ای جز افزایش بار مسئولیت معلمان ندارد. در شرایطی که معلمان حتی امکانات ساده‌ای برای تدریس مجازی ندارند، انتظار کیفیت بالا در آموزش غیرمنصفانه به نظر می‌رسد.

—

۵. راهکارهای پیشنهادی:

بهبود معیشت معلمان: افزایش حقوق و ارائه بسته‌های حمایتی متناسب با تورم.

تقویت جایگاه اجتماعی: اجرای قوانین حمایتی برای جلوگیری از هتک حرمت معلمان و ترویج احترام به آنان در رسانه‌ها.

اجرای کامل سند تحول بنیادین: اولویت‌بندی ارتقای منزلت معلمان و توسعه زیرساخت‌های آموزشی.

تغییر نگاه مسئولان: تمرکز بر اصلاح ساختارهای مدیریتی و بودجه‌بندی وزارت آموزش و پرورش.

—

نتیجه‌گیری:

معلمان، با وجود چالش‌های متعدد، همچنان به رسالت خود در تعلیم و تربیت وفادارند. اما ادامه این روند، بدون حمایت‌های معیشتی، فرهنگی و نهادی، می‌تواند آینده نظام آموزشی را به خطر بیندازد. حل این بحران نیازمند همدلی مردم و مسئولان و بازنگری جدی در سیاست‌های آموزشی است.