معارض مشروع چه کسانی هستند؟

به گزارش اطلاع با ما – کریم جعفری ، روزنامه نگار و کارشناس مسائل غرب آسیا، معارض مشروع – بعد از صحبت‌ها و اظهارنظر وزیر امور خارجه ایران و روسیه مبنی بر ضرورت گفت‌وگو میان دولت سوریه و «معارضان مشروع» دیدم که باز هم عده‌ای دوره افتاده و همین بخش از صحبت‌ها مواضع عراقچی و لاوروف را برجسته کرده و اصلا متوجه نشده‌اند که تهران و مسکو از یک طرف چه توپی را در زمین آنکارا انداخته‌اند و از طرف دیگر در بخش مهم‌تر و اصلی‌تر صحبت‌های خود چه گفته‌اند و چه موضوعی را در پیش گرفته‌اند.

آنچه ایران و روسیه در نشست دوحه گفتند گفت‌وگوی «معارضان مشروع» با دمشق است! اینکه تعریف معارضان مشروع چیست و کیست، به صورت مسلم مشخص کردن آن برای ترکیه بسیار سخت خواهد بود. در واقع، همین اظهارنظر و همین موضع‌گیری که وزیر امور خارجه ترکیه را ناچار به پذیرش آن در این نشست کرد، وضعیت را برای اردوغان بسیار سخت خواهد کرد. به باور من، یک هماهنگی کامل میان تهران، دمشق و مسکو در این زمینه وجود دارد.

باتوجه به اینکه لیدر و فرماندهی حمله به ارتش سوریه و اشغال شهرهای مختلف این کشور را جبهه النصره؛ شاخه سوری القاعده بر عهده داشته و این گروهک رسما یک سازمان تروریستی در سطح بین‌المللی است، مشخص کردن «معارضان شرعی» برای ترکیه بسیار سخت خواهد بود. حتی دولتی که به اسم «دولت نجات» در مناطق آلوده شمال سوریه در طول چند سال گذشته با حمایت ترکیه شکل گرفته بود هم وابسته به القاعده بود و همین حالا هم خبر می‌رسد که الجولانی حاضر نیست در مناطق اشغالی دیگر گروهک‌های تروریستی وابسته به ترکیه را به عنوان شریک به رسمیت بشناسد.

اشتباه بزرگی که اردوغان و سیستم اطلاعاتی و نظامی‌اش در طول این سال‌ها کرد، سرمایه‌گذاری روی تروریست‌های مسلح بود تا اینکه بخواهد یک گروه سیاسی مشروع را به عنوان نماینده عناصر وابسته به خودش پرورش دهد؛ دلیل این مساله تفاوت نگاه اردوغان به مساله سوریه است، او دنبال برکشیدن معارضان سیاسی سوری و کسانی که به قول معروف می‌خواهند حکومت تشکیل دهند نیست، بلکه او نگاه «اشغالگرانه» به خاک سوریه دارد، به همین دلیل نیز ده‌ها هزار تروریست ترک‌تبار را جذب کرد، آموزش داد و با فرماندهی القاعده، روانه جنگ با ارتش سوریه کرد.

در طول چند روز گذشته و پس از اقدامات تروریست‌ها در بخش‌هایی از شمال و مرکز سوریه، ترکیه متوجه شده که در این اقدام به شدت تنها و منزوی است، اینکه هاکان فیدان به سرعت راهی دوحه شد تا در یک نشست با وزرای خارجه ایران و روسیه دیدار کند، ناشی از همین انزوا و تلاش برای خارج شدن از آن بود. با این همه، آنچه که از نشست دوحه صادر شد، با آنچه در رسانه‌های رسمی و شبه‌رسمی منتشر شده، بسیار متفاوت است. همه این جماعت از خارج شدن موضوع «حمایت نظامی» از سوریه و ضرورت مذاکره گفتند، در حالی که این چنین نیست.

هم عراقچی و هم لاوروف در کنفرانس خبری خود به صراحت و شفافیت بر مبارزه با گروه‌های تروریستی تاکید کردند. به عبارت دیگر، با اعلام مبارزه با گروهک‌های تروریستی که منظور همین جبهه النصره/ القاعده به عنوان متحد و شریک ترکیه در اشغال بخش‌هایی از سوریه است، به آنکارا این پیام را به شکل مستقیم و در برابر دوربین‌ها دادند که با این شریک بدسابقه که در لیست تروریسم سازمان ملل است، نمی‌تواند برای مذاکره با دولت سوریه پیشقدم شود. حالا ترکیه باید انتخاب کند، یا به سمت معرفی «معارضان مشروع» برود، با گزینه «ادامه جنگ» را انتخاب کند.

در واقع، و برخلاف همه تحلیل‌ها و برداشت‌ها، تهران و مسکو نه تنها دست از حاکمیت سوریه نکشیده‌اند بلکه می‌خواهند با ایجاد مشروعیت برای این حکومت و تاکید بر «نامشروع» بودن گروهک‌های تروریستی وابسته و متحد با ترکیه این پیام مهم را به جهان ابلاغ و اعلام کنند که مداخله دوباره آن‌ها در سوریه، برای «جنگ با تروریسم» و «گروهک‌های نامشروع» است. شاید پیام این نشست‌ها را جولانی زودتر از اردوغان دریافت کرده و متوجه شده که حتی اگر به نام او دمشق اشغال شود، در آینده سوریه جایی نخواهد داشت.

گسترش تروریست‌ها در عمق خاک سوریه، در حالی که بیش از 85 درصد از آن‌ها عناصر غیرسوری و ترک‌تبار هستند، وضعیت را بدون شک در آینده برای ترکیه و اردوغان سخت‌تر و پیچیده‌تر خواهد کرد. موضوع سوریه آنگونه که برخی‌ها تحلیل و تفسیر می‌کنند نیست، وضعیت همانگونه که گفته شد بسیار پیچیده و بغرنج است؛ ایران و روسیه در کنار دولت سوریه تکلف‌شان مشخص است اما تکلیف اردوغان از یک طرف و جبهه النصره از طرف دیگر مشخص نیست. این مساله مشخص و مبرهن است که در آینده سوریه متحد، تروریست‌های ترک‌تبار جایی ندارند…