مذاکره با اروپا یا آمریکا؟

به گزارش اطلاع با ما، مذاکره با اروپا یا آمریکا: حکمت‌اله آدرم – در حالی مذاکرات ایران و اروپا  در ادامه مذاکرات هسته‌ای قبلی و پس از دو سال وقفه آغاز می شود که آمریکا، روسیه و چین غایبان اصلی این مذاکرات هستند. این مذاکرات بعد از خروج ترامپ از برجام در سال۲۰۱۸ شروع شد و با وجود رسیدن به توافقات نسبی، اروپا بخاطر عدم  همراهی آمریکا نتوانست به تعهدات خود عمل نموده  و لذا مذاکرات نافرجام ماند.
حال سوال این است که ایران با چه سیاست و   امیدی به ادامه این مذاکرات برمی گردد ؟

علیرغم ادعاهای اتحادیه اروپا و تلاشهای ظاهری آنها ، واقعیات جاری میدانی نشان داد که اولاً کشورهای اتحادیه اروپا در موضوعات مختلف همسو و همگن نیستند و ثانیاً  بدون همراهی آمریکا هیچ راهبرد موثری  در پیشبرد اهداف برجام و گشایشی در رفع تحریم‌ها حاصل نخواهد شد. اقدامات گذشته اروپا در ایجاد کانالهای مالی و در دورزدن تحریم‌های ثانویه آمریکا موثر نبود و گشایشی در صادرات متقابل و دریافت مطالبات ایران ایجاد نکرد .

آغاز گفت‌وگوهای ایران و اروپا بعد از قطع‌نامه ضدایرانی آژانس بین‌المللی منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای، اگر در جهت رسیدن به یک توافق هسته ای با حضور آمریکا باشد  روزنه امیدی خواهد بود.  در غیر اینصورت، چه بسا با از دست رفتن فرصت، مکانیزم ماشه برجام توسط یکی از کشورهای عضو برجام کلید خورده و تحریم‌های قبل از برجام احیا گردند .
در چنین شرایطی، بعید نیست که چین هم برای معامله با ترامپ،  تحریم خرید نفت ایران را وجه المصالحه قرار داده  و  روابط با ایران را فدای منافع ملی خود کند.

جنگ روسیه با اوکراین و شائبه‌ های حمایت ایران و فروش تسلیحات به روسیه بر  مذاکرات ایران با اروپا سایه خواهد انداخت . ایران برای ورود به مذاکرات هسته ای با اروپا ،  لازم خواهد بود تا مواضع صریح خود را نسبت به این دغدغه اروپا روشن سازد . آنگاه می تواند به مسائل هسته‌ای در رابطه با تعهدات متقابل با آژانس بین‌المللی منع گسترش سلاح‌های اتمی و بازرسان بپردازد.
اما از سوی دیگر ، رییس‌جمهور پوتین از انتخاب پرزیدنت ترامپ خشنود است و چه بسا انتظار می کشد تا با عدم حمایت آمریکا از اوکراین ، بتواند به یک توافق صلح برسد ، دور از ذهن نخواهد بود که اگر در توافق با ترامپ برای رسیدن به صلح ،  مصالح ایران در توافق هسته ای فدای مصلحت روسیه شود .

آنچه تاکنون در صحنه سیاسی بین‌الملل شفاف شده،  هیچ کشور موثری در روابط بین‌الملل با موضوع غنی سازی هسته ای ایران کنار نیامده است . قطع نامه های صادره با موضوع غنی سازی اورانیوم از شورای امنیت در  دوره احمدی نژاد،  نشان از آن دارد که چین و روسیه هم قطع نامه های مشابه را وتو نخواهند کرد و چه بسا موضوع هسته ای ایران بار دیگر ذیل فصل هفتم منشور سازمان ملل قرار گرفته و  تحریم‌های بیشتر و سایه جنگ را بر فضای کشور بگستراند.

ایران در سالهای اخیر بخش اعظمی از پشتوانه اقتصادی و اجتماعی خود را بخاطر اثرات مخرب تحریم‌ها از دست داده و ناترازی ها منجر به نارضایتی ها  شده است . بنابراین ادامه شرایط موجود و اتلاف وقت فضا را برای ایران تنگ تر خواهد کرد . شاید بهترین راهکار برای برون رفت از این وضعیت، مذاکراه رودرو با آمریکا و رسیدن به یک توافق هسته ای با آمریکا باشد.

اوضاع و احوال منازعات منطقه ای نشان داد که آمریکا حتی با وجود جنایات وحشتناک اسرائیل در غزه  و حکم بازداشت نتانیاهو از سوی دیوان بین‌المللی کیفری دادگستری،  حاضر نیست از حمایت اسرائیل و سران آن  دست بردارد، بنابراین در دوره ترامپ بعید است که  آمریکا بدون توافق اسراییل،  مهر تاییدی بر توافقات هسته‌ای ایران بزند و این موضوع بر پیچیدگی های توافق خواهد افزود، شاید لازم باشد در  دوره  مذاکرات برای رسیدن به یک توافق هسته‌ای مناسب، سطح تنش با اسرائیل کاهش یابد.