پیری جمعیت و بحران صندوق‌ بازنشستگی

به گزارش اطلاع با ما، صندوق‌ بازنشستگی: محمدمهدی تاجیک؛ کارشناس اقتصادی-  پارامترهای جمعیتی اعم از نرخ باروری و نرخ رشد جمعیت و مهم‌تر از همه ساختار سنی جمعیت، تاثیر مستقیمی بر وضعیت اقتصادی کشورها می گذارد. چرخه اقتصاد در کشورها به وسیله انسان‌ها از نسل‌های گوناگون به حرکت در می‌آید و برهم خوردن تعادل جمعیتی کشور زمینه ساز رکود یا بحران اقتصادی است.

به تصریح اکثریت قریب به اتفاق کارشناسان، نرخ رشد جمعیت ایران تا دو الی سه دهه آینده به صفر می رسد و در سال ۱۴۳۰ بیش از ۳۰ درصد جمعیت کشور را سالمندان بالای ۶۰ سال تشکیل می‌دهند.

یکی از بخش‌های اساسی اقتصاد کشورها که مستقیما از مساله جمعیت تاثیر می‌پذیرد، نظام بازنشستگی است. در حالت عادی صندوق های بازنشستگی می‌توانند با سرمایه‌گذاری کسورات دریافتی از شاغلان، منابع لازم برای مستمری بازنشستگان خود را تامین نمایند. اما با توجه به مشکلات نظام بازنشستگی کشور که پیری جمعیت یکی از بزرگترین آن‌هاست، بسیاری از صندوق های بازنشستگی عملا ورشکسته محسوب می‌شوند و نظام بازنشستگی کشور در حال حاضر با کمک‌های دولت و با استفاده از بودجه عمومی توانسته است به حیات خود ادامه دهد.

ارتباط ساختار سنی جمعیت و وضعیت مالی _ ترازنامه‌ای صندوق‌های بازنشستگی، با متغیری به نام نسبت پشتیبانی بررسی می‌شود. نسبت پشتیبانی عبارت است از نسبت بیمه شدگان به مستمری بگیران در یک صندوق بیمه‌ای. بر اساس تجربیات بین‌المللی، پایداری مالی صندوق بازنشستگی و توانایی آن در تامین مستمری‌ها مستلزم داشتن نسبت پشتیبانی حداقل ۳ و در حالت مطلوب بین ۶ تا ۷ است.

این نسبت برای بسیاری از صندوق های بازنشستگی کشور به کمتر از ۱ رسیده و عملا این صندوق‌ها را به وضعیت ورشکستگی رسانده‌ است. ورشکستگی صندوق های بازنشستگی با توجه به گردش مالی قابل توجه این صندوق‌ها بحرانی جدی برای اقتصاد کشور محسوب می‌شود.

یکی از مهم‌ترین راهکارهای پیشگیری از چنین بحرانی، افزایش نرخ باروری و در مجموع، جوان‌سازی جمعیت است. راهکاری که مستلزم تلاش همه جانبه مردم و انجام اقدامات تشویقی توسط نهادهای مسئول است.