سقوط اسد؛ فرصت آمریکا برای اعتبارزدایی از چین

به گزارش اطلاع با ما ، سقوط اسد: دیپلمات‌های چینی سال‌ها مراقب بودند در منازعه میان اسرائیل و فلسطین، موضعی میانه اتخاذ کنند و از ادبیات دقیقی استفاده نمایند تا از رنجش هر یک از طرفین جلوگیری کنند. با این حال، درگیری که از ۷ اکتبر آغاز شد و بیش از یکسال به طول انجامید و باعث تشدید انتقادات منطقه‌ای از ایالات متحده شد، این فرصت را به چین داد تا با تضعیف جایگاه ایالات متحده، جایگاه خود را ارتقاء دهد. مقامات چین بدون اشاره به اقدامات حماس، از اسرائیل و حمایت‌های آمریکا از آن انتقاد می‌کنند. نماینده چین در سازمان ملل در سپتامبر ۲۰۲۴ از آمریکا به دلیل دفاع از اسرائیل انتقاد کرد و از واشنگتن خواست تا رویکردی مسئولانه را در قبال این درگیری اتخاذ کند.

اکنون سقوط اسد در سوریه فرصت مشابهی را برای آمریکا فراهم کرده است. پکن سال‌های متمادی از اسد در سرکوب خشن مخالفان حمایت می‌کرد. در سال ۲۰۲۳ هم که شی جین پینگ در پکن میزبان رهبر سوریه و همسرش بود وعده تعمیق روابط با سوریه را داد.

محاسبه دولایه‌ای چین حمایت از اسد

در یک لایه، مداخله خارجی در انقلاب‌های بهار عربی همچون لیبی، پکن را که برای مدت طولانی بر اصل عدم‌مداخله و احترام به حاکمیت کشورها تأکید می‌کرد ترسانده بود. علاوه بر این، چین همیشه قطعنامه‌های شورای امنیت که اسد را محکوم می‌کردند و یا در تضاد با منافع روسیه و اسد بودند را با توجیه عدم‌ مداخله وتو می‌کرد.

در لایه دیگر، با ظهور گروه‌های افراطی در میدان نبرد سوریه، امنیت داخلی چین نیز با یک چالش مواجه شد. در سال ۲۰۱۳ تعدادی از اویغورهای چینی به طرف سوریه حرکت کردند و در گروه‌های افراطی آموزش نظامی دیدند. تخمین تعداد دقیق آنها دشوار است اما طبق ادعای مقامات سوری، ۵۰۰۰ مبارز ایغور در این کشور هستند. پکن همیشه از بازگشت این مبارزان به خانه و ایجاد ناآرامی هراسان بود.

در پی سرنگونی اسد، پکن مجدداً برای تنظیم پیام‌های خود تلاش کرده است. سخنگوی وزارت خارجه چین خواستار ثبات {سوریه} شد و تمایل این کشور را مبنی بر اینکه “آینده و سرنوشت سوریه باید توسط مردم سوریه تعیین شود” ابراز کرد. رسانه دولتی چین نیز برچسب “تروریست” را از گروه‌های مخالف سوری به “نیروهای مسلح مخالف” تغییر داد. بدون شک چین تلاش می‌کند تا صرف نظر از این که چه کسی در سوریه قدرت حاکم باشد، موقعیت خود را تثبیت کند.

چین؛ هم‌پیمان روسیه و ایران در سوریه

بسیاری از مردم سوریه در تمام این سال‌ها ایران و روسیه را بخاطر نگه‌داشتن اسد در قدرت سرزنش می‌کردند. با وجود اینکه چین به اندازه روسیه و ایران در سوریه درگیر نبود، در سال‌های اخیر به هر دو کشور نزدیک‌ترشده است. علاوه بر این، جنگ اوکراین فشار مضاعفی را بر اقتصاد ارتش روسیه وارد کرده و وابستگی‌اش به چین، ایران و کره شمالی را افزایش داده است. بسیاری از مردم سوریه ممکن است از نزدیک‌شدن به چین به دلیل روابطش با ایران و روسیه متنفر باشند و این فرصت بسیار خوبی برای آمریکا و دیگر کشورهای غربی است تا میان دولت سوریه جدید و حامیان قدیمی‌اش مرزبندی ایجاد کنند.

دولت آینده ترامپ فرصت کم‌نظیری در اختیار دارد. ترامپ ممکن است باور داشته باشد که سوریه “نبرد ما نیست” اما رقابت با چین نبرد ماست و بدون شک تمرکز دولت او بر چنین رقابتی خواهد بود. اینجا در سوریه فرصتی برای آمریکا وجود دارد که موقعیت خود را به ضرر چین ارتقاء بخشد. پکن به کشورهای خاورمیانه برای افزایش اعتبار جایگاه خود به عنوان یک قدرت جهانی نگاه می‌کند. ممکن است هدف چین گرفتن جایگاه آمریکا در خاورمیانه نباشد؛ اما روابط دیپلماتیک، اقتصادی و امنیتی خود در منطقه را افزایش می‌دهد تا رهبران و مردم منطقه را از آمریکا دور کند. برای ماه‌ها حمایت آمریکا از اسرائیل به‌عنوان تیری در کمان چین عمل می‌کرد. اکنون آمریکا تیر خود را در کمان دارد.