رشد بورس تهران، نتیجه تورم و جهش نرخ دلار؛ کاهش 38 درصدی ارزش دلاری بازار سرمایه

به گزارش اطلاع با ما، رشد بورس تهران، نتیجه تورم: رشد شاخص بورس تهران در شش‌ماهه اخیر (مرداد تا دی 1403) با افزایش 32 درصدی به 2 میلیون و 866 هزار واحد رسیده است. این رشد عمدتاً نتیجه افزایش 64 درصدی نرخ دلار و تورم 12 درصدی بوده و نه سیاست‌های اقتصادی دولت. ارزش دلاری بازار سرمایه از 220 میلیارد دلار در اردیبهشت 1403 به 136 میلیارد دلار در دی‌ماه کاهش یافته و نسبت قیمت به درآمد (P/E) بازار از 8.7 به 6.4 افت کرده است.

این روند نشان می‌دهد که بازار سرمایه، تحت تأثیر افت ارزش پول ملی و افزایش نرخ دارایی‌ها (مانند املاک، خودرو، و طلا) رشد کرده و هنوز فاصله زیادی با اوج ارزش دلاری 450 میلیارد دلار در سال 1399 دارد. افزایش نرخ دلار از 49 هزار به 82 هزار تومان در شش ماه اخیر، عامل اصلی این تحولات بوده و سیاست‌های اقتصادی دولت تأثیر چشمگیری در رونق واقعی بازار نداشته است.

این تحلیل تأکید دارد که رشد شاخص بورس بدون بهبود زیرساخت‌های اقتصادی و مدیریت صحیح نقدینگی، نمی‌تواند نشانگر رونق واقعی و پایدار در بازار سرمایه باشد.

این تحلیل روند رشد شاخص‌های اقتصادی ایران در بازه‌های زمانی مختلف، با تمرکز بر نرخ تورم، نرخ دلار، ارزش بازار سرمایه، و دیگر دارایی‌های مهم را نشان می‌دهد. نکات کلیدی شامل موارد زیر است:

کاهش ارزش دلاری بازار سرمایه

ارزش دلاری بازار سرمایه از اردیبهشت 1403 (220 میلیارد دلار) به دی 1403 (136 میلیارد دلار) کاهش یافته است. این کاهش به دلیل رشد شدید نرخ دلار (از 52 هزار تومان به 82 هزار تومان) و کاهش نسبت قیمت به درآمد (P/E) از 8.7 به 6.4 رخ داده است.
در مقایسه با سال 1399 که ارزش بازار به 450 میلیارد دلار رسیده بود، بازار فعلی همچنان فاصله زیادی با اوج تاریخی دارد.

رشد شاخص کل بورس

شاخص کل بورس در شش ماهه منتهی به دی 1403 حدود 32 درصد رشد کرده است. این رشد عمدتاً ناشی از افزایش قیمت دلار (64 درصد) و تورم (بیش از 12 درصد) بوده است.
این رشد بیشتر به دلایل تورمی و افزایش قیمت دارایی‌ها مرتبط است تا سیاست‌های اقتصادی دولت.

شاخص‌های کلان اقتصادی

تورم: شاخص قیمت مصرف‌کننده از 31.8 در سال 1396 به 285 در آذر 1403 رسیده (8.5 برابر).
نقدینگی: از 1530 هزار میلیارد تومان در سال 1396 به 9070 هزار میلیارد تومان در 1403 افزایش یافته (6 برابر).
نرخ دلار: در بازار آزاد، دلار از 5084 تومان در سال 1396 به 82 هزار تومان در 1403 رسیده است (14 برابر).
قیمت دارایی‌ها: قیمت طلا، سکه، مسکن، خودرو و سایر دارایی‌ها بین 18 تا 31 برابر شده‌اند.

مقایسه رشد دارایی‌ها با شاخص تورم و نقدینگی

رشد قیمت دارایی‌ها مانند طلا (29 برابر) و مسکن (18.5 برابر) عمدتاً ناشی از افزایش نرخ دلار و تورم بوده است. این نشان می‌دهد که بازار دارایی‌ها عمدتاً واکنشی به شرایط تورمی و نقدینگی داشته‌اند.

تحلیل دلایل رشد نرخ دلار و تورم

رشد نرخ دلار تحت تأثیر کاهش درآمدهای ارزی، افزایش پایه پولی، و ناترازی‌های اقتصادی بوده است.
وزیر اقتصاد افزایش نرخ دلار را راهکاری برای کاهش رانت، کنترل قاچاق، و بازگشت ارز صادراتی عنوان کرده است، اما فشار تورمی ناشی از این سیاست‌ها به شدت بر اقتصاد و معیشت مردم اثر گذاشته است.

نتیجه‌گیری

رشد شاخص بورس و دارایی‌ها عمدتاً تحت تأثیر عوامل تورمی و نرخ دلار است، نه رونق اقتصادی یا سیاست‌های حمایتی دولت.
بازار سرمایه، با وجود رشد شاخص کل، هنوز فاصله زیادی با اوج تاریخی خود دارد و ارزش دلاری آن کاهش یافته است.
رشد نقدینگی و پایه پولی در کنار تورم بالا، فشار مضاعفی بر اقتصاد وارد کرده و موجب کاهش ارزش پول ملی شده است.