راه‌ های ابریشم جدید: تعمیق روابط اقتصادی آسیا و شورای همکاری خلیج فارس

به گزارش اطلاع با ما نشریه اکونومیست در شماره جدید خود در گزارشی تفصیلی به این مسئله پرداخته که حاکمان عرب خلیج فارس به دنبال متنوع‌سازی اقتصادهای خود و دور شدن از نفت هستند و در این مسیر به شرق روی ‌آورده‌اند. متاثر از این تغییر در چشم‌انداز، روابط تجاری میان کشورهای حاشیه خلیج فارس و آسیا با سرعت بسیاری در حال تعمیق شدن است.

بر اساس این گزارش محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان، قصد دارد تا ۲۰۳۰ سهم صادرات را در تولید ناخالص داخلی عربستان چند برابر کند و راه‌اندازی صنایع مختلف، از خودروسازی و صنایع معدنی تا گردشگری ابزار وی برای دستیابی به این هدف هستند. در سایر کشورهای حاشیه خلیج فارس نیز روندهای مشابه در جریان است.

کشورهای حاشیه خلیج فارس برای متحول ساختن اقتصادهای خود، در حال احداث زیرساخت‌های گسترده از پل و نیروگاه گرفته تا واحدهای آب‌شیرین‌کن هستند و قریب به ۵۰۰ میلیارد دلار پروژه در سراسر این منطقه در حال احداث و سه برابر آن در مرحله برنامه‌ریزی است که مجموع این موارد موجب ورود گسترده غول‌های اقتصادی آسیایی به حاشیه خلیج فارس شده است. شرکتی چینی قراردادی به ارزش یک میلیارد دلار برای احداث نیروگاه خورشیدی، دو شرکت کره‌ای قراردادی ۷ میلیارد دلاری برای احداث نیروگاه گازی و شرکتی هندی نزدیک به ۱۷ میلیارد دلار پروژه‌های مختلف از جمله احداث نیروگاه هیدروژن سبز در عربستان سعودی اخذ کرده‌اند. علاوه بر این، تحلیل‌گران «آنکتاد» نشان می‌دهند که نزدیک به سه چهارم از پروژه‌های ایجادی (گرین فیلد) در حاشیه خلیج فارس در سال گذشته به صنایع تولیدی اختصاص یافته اند.

براساس این گزارش، صندوق‌ها و منابع عربی نیز در حال تنوع‌بخشی به مقاصد خود و دور شدن از بازارهای بورس غربی هستند. قطر یک میلیارد دلار در خرده‌فروشی زنجیره‌ای در هند سرمایه‌گذاری نموده و ابوظبی صندوقی ۴ میلیارد دلاری برای سرمایه‌گذاری در هند تاسیس نموده و «مبادله»، دیگر صندوق اماراتی، قصد دارد سرمایه‌گذاری در هند را دو برابر کند. دولت‌ها در دو طرف تلاش می‌کنند نقش تسهیل‌گر و مرتفع‌کننده موانع را به نحو احسن ایفا کنند.

این گزارش در پایان به این مسئله می‌پردازد که خزانه‌داری آمریکا در حال رصد نزدیک تبادلات کسب و کاری است که میان کشورهای حاشیه خلیج فارس و چین بالاخص در فناوری‌های نوین انجام می‌پذیرد و فعالانه به آن واکنش نشان می‌دهد. به طور مثال سرمایه گذاری از سوی مایکروسافت در «جی ۲۵»، استارتاپ مرتبط با هوش مصنوعی، با این هدف انجام پذیرفت که شرکت اماراتی ارتباط خود را با «هووآوی»، غول فناوری چینی، قطع کند و بر اساس گزارش‌ها دولت ایالات متحده در مذاکرات این قرارداد مشارکت نزدیک داشته است.

گزارش در نهایت با این جمع‌بندی کوتاه به اتمام می‌رسد که در شرایطی که کشورهای حاشیه خلیج فارس به دنبال متنوع‌سازی هستند، باید در انتظار بازیگری بیشتر دسیسه‌های ژئوپولتیک بود.