تمامیت ارضی سوریه؛ در معرض تهدید بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی

به گزارش اطلاع با ما ، تمامیت ارضی سوریه: سوریه علاوه بر چالش‌های ناشی از جنگ داخلی، با تهدیداتی جدی در زمینه تمامیت ارضی مواجه است. از یک سو، ترکیه با هدف مقابله با نیروهای کُرد در سوریه، اقدامات نظامی گسترده‌ای را در این کشور پیش برده و از سوی دیگر، اسرائیل بخش‌هایی از خاک سوریه را به اشغال خود درآورده و برنامه‌ای برای عقب‌نشینی نشان نمی‌دهد. سقوط احتمالی دولت بشار اسد نیز ممکن است زمینه‌ساز تثبیت این اشغالگری‌ها باشد و تمامیت ارضی سوریه را در خطر بلندمدت قرار دهد.

تحولات اخیر در سوریه نشان‌دهنده تعمیق بحران و تهدید جدی علیه تمامیت ارضی این کشور است. در این میان، نقش‌آفرینی بازیگران خارجی از جمله ترکیه و اسرائیل به همراه کاهش نفوذ دولت مرکزی در مناطق مختلف، چشم‌انداز بازگشت سوریه به ثبات و حفظ مرزهای جغرافیایی پیشین را پیچیده‌تر کرده است.

1. مداخله ترکیه: دغدغه امنیتی یا توسعه‌طلبی؟

ترکیه با تکیه بر مسئله امنیت مرزی و مقابله با نیروهای مسلح کُرد (یگان‌های مدافع خلق YPG) که آنکارا آن‌ها را شاخه‌ای از حزب کارگران کردستان (PKK) می‌داند، عملیات نظامی در شمال سوریه را گسترش داده است. این کشور عملاً بخشی از خاک سوریه را تحت کنترل قرار داده و به ایجاد “منطقه امن” اشاره دارد. اما در واقع این اقدامات ترکیه نه تنها راه‌حلی برای چالش‌های امنیتی بلندمدت نیست بلکه به شدت تمامیت ارضی سوریه را تهدید می‌کند.

2. جاه‌طلبی‌های اسرائیل و گسترش نفوذ در جنوب سوریه

پیشروی اسرائیل تا نزدیکی دمشق و اشغال بخش‌هایی از خاک سوریه به بهانه مقابله با حضور نیروهای ایرانی و متحدانش، یکی دیگر از عوامل تهدیدآمیز است. تل‌آویو علاوه بر تقویت مواضع نظامی در بلندی‌های جولان اشغالی، برای تضمین امنیت مرزهای خود در بلندمدت، تمایلی به عقب‌نشینی نشان نمی‌دهد. این اقدام می‌تواند زمینه‌ساز درگیری‌های بلندمدت منطقه‌ای و تثبیت حضور نظامی اسرائیل در سوریه شود.

3. دولت مرکزی ضعیف؛ بستری برای نفوذ خارجی

دولت بشار اسد پس از سال‌ها جنگ داخلی، نتوانسته کنترل کامل خود را بر تمام مناطق کشور بازگرداند. ضعف ساختاری ارتش سوریه، ناامنی‌های داخلی و وابستگی به حمایت‌های خارجی مانند روسیه و ایران، چالش‌های جدی برای بازگرداندن حاکمیت کامل دمشق بر سرزمین‌های سوریه ایجاد کرده است.

4. سناریوی تقسیم سوریه: چشم‌انداز خطرناک

با توجه به حضور نیروهای خارجی و منازعات داخلی، برخی کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که سوریه ممکن است به سمت نوعی تقسیم جغرافیایی یا مناطق نفوذ تحت مدیریت قدرت‌های خارجی حرکت کند. این سناریو نه تنها ثبات منطقه را تهدید می‌کند بلکه می‌تواند درگیری‌های قومی و مذهبی جدیدی را شعله‌ور سازد.
جمع‌بندی و راهکارها

برای جلوگیری از تهدید تمامیت ارضی سوریه، راه‌حل‌های زیر ضروری است:

بازگشت به مذاکره: احیای گفت‌وگوهای بین‌المللی و منطقه‌ای با مشارکت همه طرف‌های درگیر.
خروج نیروهای خارجی: اتخاذ تصمیمات عملی برای کاهش حضور نظامی خارجی و احترام به حاکمیت سوریه.
تقویت دولت مرکزی: حمایت از بازسازی زیرساخت‌های سوریه و نهادینه‌سازی روندهای سیاسی و امنیتی داخلی برای بازگشت حاکمیت به مناطق تحت اشغال.

تا زمانی که بازیگران منطقه‌ای و جهانی به منافع کوتاه‌مدت نظامی خود اولویت دهند، دستیابی به ثبات و حفظ تمامیت ارضی سوریه دور از دسترس خواهد بود.