بحران تأمین سوخت نیروگاه‌ ها؛ زنگ خطر خاموشی‌های گسترده در زمستان

به گزارش اطلاع با ما  بحران تأمین سوخت نیروگاه‌ ها- بحران سوخت نیروگاه‌های حرارتی که بیش از 86 درصد برق کشور را تولید می‌کنند، نشان‌دهنده ضعف‌های ساختاری در مدیریت تأمین انرژی و توزیع منابع است. این بحران، که نتیجه کاهش گاز طبیعی تحویلی به نیروگاه‌ها و کاهش ذخایر سوخت مایع است، می‌تواند به خاموشی‌های گسترده و پیامدهای اقتصادی و اجتماعی شدید در زمستان منجر شود.

عوامل کلیدی بحران

1. وابستگی بالا به گاز طبیعی

با سهم 90 درصدی گاز در تأمین انرژی نیروگاه‌ها، هرگونه کاهش یا اختلال در توزیع گاز مستقیماً بر تولید برق تأثیر می‌گذارد. کاهش تحویل گاز به 86 درصد در نیمه اول سال 1402 و کمبود 4.8 میلیارد مترمکعب گاز نسبت به سال گذشته، نشان از ناتوانی زیرساخت‌های تولید و توزیع گاز دارد.

2. کاهش ذخایر سوخت مایع

ذخیره گازوئیل و مازوت به‌عنوان سوخت جایگزین، با کاهش چشمگیری مواجه شده است. کاهش 2 میلیارد لیتری موجودی سوخت مایع نیروگاه‌ها در مقایسه با سال گذشته، تهدیدی جدی برای تولید پایدار برق در زمستان است.

3. اولویت مصرف خانگی گاز

با آغاز فصل سرما و افزایش مصرف خانگی گاز، سهم نیروگاه‌ها از گاز تحویلی کاهش می‌یابد. هر درجه کاهش دما 10 میلیون مترمکعب به مصرف خانگی اضافه می‌کند، که معادل کاهش گاز تخصیصی به نیروگاه‌هاست.

4. مدیریت ناکارآمد و نبود راهبرد بلندمدت

عدم هماهنگی بین وزارت نیرو و وزارت نفت و تأخیر در تأمین سوخت جایگزین یا واردات گازوئیل نشان‌دهنده ضعف در مدیریت یکپارچه انرژی است.

پیامدها و تهدیدها

1. خاموشی‌های گسترده

کاهش توان تولید برق نیروگاه‌ها به‌دلیل نبود سوخت، می‌تواند منجر به خاموشی‌های گسترده و اختلال در خدمات حیاتی شود.

2. افزایش فشار بر اقتصاد و جامعه

خاموشی‌ها موجب تعطیلی کسب‌وکارها، کاهش بهره‌وری اقتصادی، و نارضایتی عمومی می‌شود. همچنین، افزایش هزینه تولید برق از طریق سوخت‌های جایگزین، فشار بیشتری به بودجه دولت وارد می‌کند.

3. افزایش آلودگی هوا

جایگزینی سوخت مایع مانند مازوت به‌دلیل محدودیت‌های گاز، آلودگی هوا را تشدید می‌کند و سلامت عمومی را به خطر می‌اندازد.

راهکارها

1. تقویت ذخایر سوخت مایع

باید به‌سرعت واردات گازوئیل و افزایش ذخایر سوخت مایع در نیروگاه‌ها در دستور کار قرار گیرد.

2. بهینه‌سازی مصرف گاز

اجرای سیاست‌های مدیریت مصرف در بخش خانگی و صنعتی برای کاهش هدررفت گاز ضروری است.

3. اصلاح زیرساخت‌های تولید و توزیع انرژی

سرمایه‌گذاری در توسعه زیرساخت‌های گاز، افزایش ظرفیت تولید گاز، و بهبود شبکه توزیع می‌تواند از بحران‌های مشابه در آینده جلوگیری کند.

4. افزایش تنوع در منابع انرژی

توسعه نیروگاه‌های تجدیدپذیر و کاهش وابستگی به سوخت فسیلی، تاب‌آوری سیستم انرژی کشور را در برابر بحران‌های تأمین سوخت افزایش می‌دهد.

نتیجه‌گیری

بحران سوخت نیروگاه‌ها، زنگ خطری برای ضعف‌های مدیریتی و زیرساختی کشور است. عبور از این بحران نیازمند عزمی ملی، همکاری فرابخشی، و سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های انرژی است. تنها با اتخاذ رویکردهای پایدار و کارآمد می‌توان از زمستانی سخت و خاموشی‌های گسترده جلوگیری کرد.