آلودگی هوا؛ بحران خودروهای فرسوده و سوخت ناپاک در ایران

به گزارش اطلاع با ما ، آلودگی هوا: آلودگی هوا در ایران به‌ویژه در فصول سرد سال به دلیل نقش قابل‌توجه خودروهای فرسوده و سوخت غیراستاندارد به یک بحران زیست‌محیطی تبدیل شده است. بیش از ۶۰ درصد ذرات معلق و ۸۲ درصد گازهای آلاینده ناشی از منابع متحرک است که سهم اصلی آن‌ها خودروهای قدیمی، موتورسیکلت‌های کاربراتوری و کامیون‌های پرمصرف هستند. با وجود اقدامات اخیر دولت در افزایش اسقاط خودروهای فرسوده و صرفه‌جویی در مصرف سوخت، فاصله زیادی با اهداف برنامه هفتم توسعه وجود دارد. توسعه خودروهای برقی، بهبود کیفیت سوخت و ارائه تسهیلات برای نوسازی ناوگان حمل‌ونقل از راهکارهای کلیدی کاهش آلودگی هوا به شمار می‌روند.

تحلیل موضوع آلودگی هوا و تأثیر خودروهای فرسوده بر آن

آلودگی هوا در ایران به یک بحران زیست‌محیطی تبدیل شده است که به‌ویژه در فصول سرد سال شدت می‌گیرد. اصلی‌ترین عامل این بحران، سهم بالای خودروهای فرسوده و سوخت غیراستاندارد در تولید آلاینده‌هاست. طبق آمار، بیش از ۶۰ درصد ذرات معلق و ۸۲ درصد گازهای آلاینده مربوط به منابع متحرک، از جمله خودروها و موتورسیکلت‌ها، هستند. این میزان در مقایسه با استانداردهای جهانی (۲۳ درصد) بسیار بالاست.

چالش‌ها و دلایل اصلی:

1. تعداد بالای خودروهای فرسوده:

حدود ۲.۵ میلیون خودروی سواری و بیش از ۹۰ درصد موتورسیکلت‌ها در سن فرسودگی قرار دارند.

این وسایل به دلیل احتراق ناقص و مصرف سوخت بالا، آلایندگی بیشتری تولید می‌کنند.

2. کیفیت پایین سوخت:

کیفیت پایین بنزین مصرفی، به‌ویژه در خودروهای فرسوده، یکی از عوامل افزایش آلودگی است.

3. عدم اجرای کامل قوانین اسقاط:

کاهش واردات خودرو و وابستگی اسقاط به واردات، موجب کاهش سرعت اسقاط خودروهای فرسوده شده است.

4. مصرف بالای سوخت خودروهای داخلی:

مصرف سوخت خودروهای تولید داخل به‌مراتب بالاتر از استانداردهای جهانی است، که هم به اتلاف منابع و هم به آلودگی هوا دامن می‌زند.

پیشرفت‌ها و اقدامات اخیر:

دولت در سال جاری اسقاط ۲۳۷ هزار خودروی فرسوده را اجرایی کرده است، که نسبت به سال گذشته رشد قابل‌توجهی داشته، اما همچنان با هدف سالانه ۵۰۰ هزار دستگاه فاصله دارد.

برخی برنامه‌ها برای تولید یا واردات خودروهای برقی نیز مطرح بوده‌اند، اما هنوز به مرحله عملیاتی گسترده نرسیده‌اند.

راهکارها:

1. توسعه زیرساخت‌ها برای خودروهای برقی:

تسریع در واردات و تولید خودروهای برقی با ارائه تسهیلات و حذف تعرفه‌های وارداتی.

ایجاد ایستگاه‌های شارژ خودروهای برقی در شهرها.

2. تشویق به نوسازی ناوگان:

ارائه وام‌ها و تسهیلات مالی برای خرید خودروهای جدید و بازسازی خودروهای قدیمی.

افزایش مالیات خودروهای فرسوده و پرمصرف برای تشویق به تعویض آن‌ها.

3. ارتقای کیفیت سوخت:

ارتقای استاندارد بنزین تولیدی برای کاهش آلایندگی خودروها.

4. اصلاح سیاست‌ها و نظارت:

اجرای دقیق قوانین اسقاط خودرو و بازنگری در وابستگی اسقاط به واردات.

تدوین مشوق‌های مالی برای توسعه خودروهای کم‌مصرف و پاک.

نتیجه‌گیری:

کنترل آلودگی هوا نیازمند همت چندجانبه دولت، صنایع خودروسازی، و مردم است. تأکید بر ارتقای کیفیت خودروها، اسقاط خودروهای فرسوده، و توسعه خودروهای برقی از اقدامات کلیدی است که در کنار سیاست‌های هوشمندانه می‌تواند موجب بهبود وضعیت زیست‌محیطی و کاهش مصرف سوخت در کشور شود.